19 janúar 2010

Fín stutt grein um sæfæ

This is one of the things some people complain about as “too much hard work” and which I think is a high form of fun. SF is like a mystery where the world and the history of the world is what’s mysterious, and putting that all together in your mind is as interesting as the characters and the plot, if not more interesting. We talk about worldbuilding as something the writer does, but it’s also something the reader does, building the world from the clues. When you read that the clocks were striking thirteen, you think at first that something is terribly wrong before you work out that this is a world with twenty-four hour time—and something terribly wrong. Orwell economically sends a double signal with that.

Ég verð að viðurkenna að þetta sem öllum þykir rosa töff hjá Orwell, að klukkan slái þrettán í fyrstu línunni í 1984, er eitthvað sem ég tók ekki eftir þegar ég las hana. Já já, klukkan slær, og hvað, inn um annað augað og útum hitt. Svona er (var?) ég latur lesir.

En þetta er skemmtileg líking, að vísindaskáldskapurinn sé ráðgáta þarsem heimurinn er morðið. Og rímar ó svo skemmtilega við.. McHale? Sem segir að ráðgátan sé hið ekta-móderníska skáldsagnaform og að vísindaskáldsagan sé hið ekta-póstmóderníska form. Þarsem ráðgátan spyrji hvernig hægt sé að skilja heiminn sem við lifum í, en vísindaskáldsagan spyrji hver allra mögulegra heima þetta sé.

Ég er ekki viss um að þetta hjálpi manni að skilgreina Cryptonomicon eða Barrokk þríleikinn, en skilin á milli þeirra og td. Snow Crash eða The Diamond Age eru mjög skörp og liggja einmitt á þessari línu. The Diamond Age vísar reyndar í 1984, með því að taka fram klukkuhringingar í fyrstu línu. Hvernig var það.. ,,The bells of St. Mark's were ringing changes up on the mountain when Bud skated over to the mod parlor to upgrade his skull gun." Andstætt Orwell þá öskrar Stephenson ÞETTA ER SÆFÆ. Hverjum er ekki sama hversu oft klukkurnar slá, þessi töffari á hjólabrettinu er að láta græða byssu í höfuðkúpuna á sér. Þetta óverdræf er eitthvað sem hann sneið svo að segja alveg af sér í Barrokkinu, það var sosum af nógu öðru að taka en þar tapaðist einhver sjarmi.

Annað við þessa byrjun hans er það að Bud, þessi gaur í byrjun bókarinnar, deyr í þriðja kafla eða eitthvað álíka. Það er einhver Philip K. Dick í því finnst mér, eða er það rugl? Stephenson gerði þetta líka í Snow Crash, að kynna einhvern til sögunnar og segja frá lífi hans þá stundina eða dagana í smæstu atriðum, og slátra honum síðan þegar aðalpersónurnar (eða aðal-aukapersónurnar) létu loks sjá sig. En að byrja á dúkku virkar skringilega.

-b.

Engin ummæli: